Inteelt

Voor commerciële fokkers van raskatten is er veel aan gelegen om zo veel mogelijk nakomelingen te krijgen die precies de gewenste eigenschappen hebben. Voor katten die helemaal voldoen aan de rassstandaard, wordt namelijk veel meer geld betaald dan voor katten die daarvan afwijken. Om nestjes te krijgen met uitsluitend kittens die raszuiver zijn, laten fokkers 2 katten met elkaar paren die dezelfde eigenschappen bezitten en vaak nauw verwant zijn aan elkaar. Staan ze heel dicht bij elkaar (bijvoorbeeld moeder-zoon of broer-zus), dan is er sprake van inteelt. Staan ze wat verder van elkaar af (bijvoorbeeld achterneef-achternicht), dan noemt men dat lijnteelt.

Genen

Door die voortdurende inteelt bij raskatten van generatie op generatie, ontstaat een beperkte genenpoel met weinig variatie. Dat betekent dat álle nakomelingen de gewenste genen erven, die eigenschappen bepalen als de kleur van de ogen en de lengte van het haar. De kans dat er een katje bijzit dat niet aan de wensen voldoet, is nihil: poesjes die via inteelt ter wereld zijn gekomen, hebben (in de ogen van de fokker en van de raskattenliefhebber) allemaal een perfect uiterlijk. Er kunnen echter ook grote problemen ontstaan. Want niet alleen de gewenste eigenschappen worden doorgegeven, ook de schadelijke genen worden wijdverbreid. Bovendien kunnen ‘goede’ genen verdwijnen in het fokproces, met een zwakker afweersysteem tot gevolg.

Afwijkingen

Naast een zwak afweersysteem, zorgt inteelt bij raskatten ook voor lichamelijke problemen. Erfelijke afwijkingen die bij raskatten veel voorkomen, zijn spasticiteit, spijsverteringsstoornissen, skeletproblemen, kaken die niet goed op elkaar staan en heupdysplasie. Zo hebben veel Perzische katten en abessijnen last van nierproblemen en losse knieschijven, waardoor ze zich moeilijk kunnen bewegen. De mainecoon wordt vaak geboren met een hartkwaal, siamezen kampen met oogafwijkingen en witte katten met blauwe ogen zijn doorgaans doof. Verder komen schedelafwijkingen, vachtproblemen en misvormingen aan de staart regelmatig voor en hebben veel raskatten een groot gebrek aan energie. Daarnaast brengt doorgaande inteelt bij raskatten het risico met zich mee dat het ras uitsterft, omdat de variatie tussen de individuele dieren te klein is geworden.

 

Uitkruising

De kans op problemen kan worden verminderd door middel van uitkruising of hybridisering. Bij beide technieken worden nieuwe of verloren gegane genen ingevoerd, die de dieren sterker maken. Bij uitkruising wordt er gefokt met katten van hetzelfde ras, die geen familie zijn. Het voordeel is dat het ras zuiver blijft, maar het is vaak moeilijk om niet-verwante rasgenoten te vinden. Bovendien wordt de kans op uniformiteit kleiner. Bij hybridisering wordt er gefokt met andere rassen. Dat geeft sterkere nakomelingen dan bij uitkruising, maar het ras wordt wel onzuiver en er ontstaan allerlei varianten die niet geschikt worden geacht voor de fok. Het duurt jaren voordat de nakomelingen weer allemaal dezelfde eigenschappen hebben en raszuiver worden bevonden. En dan beginnen de problemen weer opnieuw!

Raszuiverheid

Helaas staat bij veel commerciële raskattenfokkers de raszuiverheid hoger in het vaandel dan het kattenwelzijn. De katten die door hen via inteelt gefokt worden, zijn vaak zwakke dieren die snel ziek zijn, lichamelijke klachten hebben en voortijdig sterven. Bovendien is hun vruchtbaarheid verminderd en worden veel jongen dood geboren. Soms is er zelfs sprake van overtypering, waarbij het fokken op uiterlijke kenmerken zo wordt overdreven dat problemen ontstaan als uitpuilende ogen en openblijvende fontanellen. Ook verkorte schedels komen vaak voor bij katten als de Pers, met ademhalingsstoornissen, geboortestagnatie en gebitsproblemen tot gevolg. Bovendien heeft overtypering effect op het functioneren van de kat. 

Verantwoord fokbeleid

De Domestic Cats wil dat er een einde komt aan het aantasten van het welzijn van dieren, puur voor uiterlijk vertoon. Zij zet zich in voor een verantwoord fokbeleid, waarbij de gezondheid en het welzijn van katten voorop staan. Dat betekent dat inteelt en fokken op extreme uiterlijke kenmerken moeten worden verboden en dat sommige rasstandaarden op internationaal niveau zouden moeten worden herzien. Ook kattenshows dienen te worden aangepakt. Daar geldt immers: de dieren met het meest extreme uiterlijk zijn de winnaars van de show. Hun nakomelingen leveren het meeste geld op, terwijl dit juist de dieren zijn met de zwakste gezondheid. Wie het welzijn van katten belangrijk vindt, wordt dan ook geadviseerd om dergelijke shows niet te bezoeken. Tot slot wijst Domestic Cats ook potentiële eigenaren van (ras-)katten op hun verantwoordelijkheid: ga niet af op een prachtige stamboom, maar koop een gezonde kat, zonder inteeltverleden. katten die voort komen uit inteelt krijgen bij Domestic Cats dan ook geen stamboom.